Werking van mindfulness meditatie

Je hebt vast wel eens ervaren hoe stress je leven kan beïnvloeden. Maar wat als er een simpele techniek is die je helpt om die stress te verminderen en je hoofd weer helder te maken? Meditatie is niet alleen goed voor je geest, maar heeft ook directe voordelen voor je lichaam. In deze tekst ontdek je wat er in je hersenen en lichaam gebeurt tijdens meditatie en hoe het kan helpen om je stress te verlagen. Benieuwd? Lees verder en ontdek hoe meditatie jouw leven kan veranderen!

Figuur 1
Hersengolven

Meditatie zorgt voor rust

Tijdens een mindfulness meditatie, waarbij de focus ligt op concentratie en ritmisch ademen, is via hersenscans vastgesteld dat de hersenactiviteit toeneemt. [1] 

Tijdens meditatie worden de langzame alfa-golven geactiveerd. Deze activatie van alfa-golven wijst op een synchronisatie in het voorste deel van de hersenen, wat tijdens meditatie helpt om de focus van externe prikkels te verminderen. Hierdoor verschuift de aandacht naar binnen en wordt de activiteit van het sympathische zenuwstelsel geremd. Het sympathische zenuwstelsel bereidt het lichaam voor op actie door spieren, ademhaling en hartslag te stimuleren, zodat je snel kunt reageren in stressvolle situaties. Wanneer dit deel van het zenuwstelsel wordt geremd, ontspant het lichaam. [1] 

Snelle theta-golven, die vaak geassocieerd worden met diepe ontspanning en meditatie, worden ook geactiveerd tijdens meditatie, dit draagt bij aan een helderder bewustzijn en versterkte parasympathische activiteit. Het parasympathische zenuwstelsel zorgt voor rust en herstel in het lichaam, ook vertraagt het de hartslag en ademhaling. Wanneer dit wordt versterkt door middel van meditatie, komt het lichaam tot volledige rust. [1] 

Het effect van meditatie op stress

Wat is stress?

Stress ontstaat wanneer je wordt geconfronteerd met situaties of omstandigheden die als emotioneel belastend worden ervaren, ook wel ‘stressoren’ genoemd. Voorbeelden van stressoren kunnen zijn: veel schooldeadlines, het verliezen van vrienden of financiële stress. Stress ontstaat wanneer je het gevoel hebt dat je niet over voldoende middelen of kracht beschikt om met deze stressoren om te gaan. [2] 

Gevolgen van stress

De gevolgen van stress, ook wel ‘stressreacties’ genoemd, kunnen zich uiten op 4 manieren: 

• Fysiologisch niveau: Dit gaat over veranderingen in je lichaam als gevolg van stress, zoals een verhoogde hartslag, een hogere bloeddruk en de afgifte van stresshormonen zoals cortisol en adrenaline
• Emotioneel niveau: Hierbij ervaar je gevoelens van bijvoorbeeld angst, depressie, frustratie, machteloosheid of boosheid. 
• Cognitief niveau: Dit komt tot uiting in problemen met je geheugen, concentratie, verstoorde denkprocessen of obsessieve gedachten.
• Gedragsniveau: Stress kan ook leiden tot veranderingen in gedrag, zoals het vermijden van bepaalde situaties, jezelf terugtrekken, meer gaan roken of overmatig alcoholgebruik. [2] 

Effect van meditatie op het lichaam

Stress zorgt ervoor dat het cortisollevel toeneemt (zoals hierboven beschreven staat bij fysiologisch niveau). Wanneer cortisol toeneemt kan het lichaam sneller reageren op een stressor doordat het sympathische zenuwstelsel aangaat en je hartslag en bloeddruk verhoogt. Doordat cortisol zorgt voor een versterkte reactie van het lichaam op stress is het belangrijk om deze te verlagen. Meditatie zorgt voor een significant lagere cortisollevel in het lichaam, dit blijkt ook uit onderzoek onder studenten waarbij in het bloed vele male lagere cortisolwaardes worden gevonden. Door deze gegevens kan worden geconcludeerd dat mediatie zorgt voor het minder ervaren van stressgevoelens en een lichaam wat meer tot rust komt. [3] 

Figuur 2
Roze waterlelie op water

Wil jij al deze effecten ervaren? Klik dan hier om het rustgevende gevoel direct te ervaren:

WOW zelfs op tiktok gaat meditatie viraal!

Bronnen

[1] Duijkers, C. (z.d.). De invloed van mindfulness op schoolsucces. In Universiteit van Amsterdam, Universiteit van Amsterdam [Thesis]. https://files.cms.compleet.it/inzichtinzicht/file1Onderzoek%20UVA%20via%20Jack.pdf  

[2] ad Vingerhoets, J. (2000). Wat is stress? Tilburg University. https://repository.tilburguniversity.edu/server/api/core/bitstreams/94651ea0-a465-469d-a102-713f1d2923fd/content 

[3] Turakitwanakan, W., Mekseepralard, C., & Busarakumtragul, P. (2013). Effects of mindfulness meditation on serum cortisol of medical students. ResearchGate. https://www.researchgate.net/profile/Panaree-Busarakumtragul-2/publication/237000759_Effects_of_mindfulness_meditation_on_serum_cortisol_of_medical_students/links/5d249dfca6fdcc2462ceef90/Effects-of-mindfulness-meditation-on-serum-cortisol-of-medical-students.pdf